کد خبر : 21096 تاریخ : ۱۳۹۹ پنج شنبه ۱۶ بهمن - 17:18
یادداشت پویان عسگری (منتقد سینما) برای فیلم «تی‌تی» همزمان با رونمایی از موشن‌گرافی کاراکتر الناز شاکردوست در فیلم خصوصیات رفتاری کاراکترهای اصلی فیلم‌های آیدا پناهنده را باید جدی گرفت. شخصیت‌هایی خودساخته، سرسخت و خویشتن‌دار که اصول شخصی خود را دارند و بر مبنای عقلانیت فردی به احدی باج نمی‌دهند. فیلم‌های پناهنده درباره روابط چنین آدم‌هایی با یکدیگر است.

خصوصیات رفتاری کاراکترهای اصلی فیلم‌های آیدا پناهنده را باید جدی گرفت. شخصیت‌هایی خودساخته، سرسخت و خویشتن‌دار که اصول شخصی خود را دارند و بر مبنای عقلانیت فردی به احدی باج نمی‌دهند. فیلم‌های پناهنده درباره روابط چنین آدم‌هایی با یکدیگر است. در این راه موانع بسیاری وجود دارد و نکته جالب درباره سه فیلم پناهنده این است که فیلم به فیلم موانع ارتباطی درونی‌تر و پیچیده‌تر شده‌ و با عامی شدن ظاهر و شیوه زیست زن‌ها، اتفاقا طبع آنها بلندمرتبه‌تر و شیوه ارتباطی‌شان خاص‌تر شده است.

او برخلاف رویکرد مرسوم در فمنیسم ایرانی نه سراغ زنان روشنفکر و کنشگر اجتماعی که سراغ آدم‌های عادی می‌رود و انسانیت و حساسیت‌های زنانه و تقلای مگوی احساسی را در زیرمتنی بومی و زیستی عمیقا زنانه جستجو می‌کند. در «ناهید» نیاز به ارتباط و حمایت مردانه نهایتا از سوی زن پذیرفته می‌شود، در «اسرافیل» عشق قدیمی نه دلیلی برای گشایش عاطفه که سببی برای سرکوب حس عاشقانه است و در «تی تی» انگار شاهد برآیند دو فیلم قبلی هستیم. دو آدم بی‌ربط به هم، براساس تقدیر یکدیگر را می‌یابند، موانع درونی را پشت سر می‌گذارند و از سر شعور و احترام، هم‌دل و ناجی همدیگر می‌شوند. مرد لجوج، زن بامحبت را از چنگال پسرک شرور نجات می‌دهد و زن مهربان همچون فرشته نگهبان، مرد را از قعر سیاه‌چاله‌ شخصی، از انتهای مغاکش بیرون می‌کشد.

«تی‌تی» تکمله‌ای موقر و سنجیده بر حال و هوای امپرسیونیستی دو فیلم قبلی آیدا پناهنده است که در فضاسازی و ترسیم جغرافیای بومی دو فیلم قبلی را تکمیل کرده و یکدست‌تر و منسجم‌تر از آنها، درام ریزبافت‌اش را با حوصله و طمانینه روایت می‌کند. فیلمنامه دقیق «تی‌تی» به تدریج حالات عاطفی/اخلاقی دو کاراکتر اصلی را در هم می‌آمیزد و لحن خوددار فیلم که یکی از عوامل تمایز سینمای پناهنده با روحیه غلیظ/زمخت «ملودرام ایرانی» است، سبب پالودگی رفتار کاراکترها در منظر تماشاگر می‌شود. در این مسیر فرشاد محمدی با فاصله گرفتن از امضای همیشگی‌اش در فیلمبرداری (تصاویر لایه لایه با حجم پفکی) و از طریق برجسته کردن امکانات امپرسیونیستی پس‌زمینه داستان، خطوط شکسته درون کاراکترها را وضوح می‌بخشد و به دستاورد فیلمنامه، به شخصیت بزرگ‌منش و رئوف تی تی نور می‌اندازد.

کاراکتری بیادماندنی با غربت و مظلومیتی منحصربفرد که هم روی کاغذ دقیق طراحی شده و هم الناز شاکردوست به مدد گریم و لهجه در آن وجود ناب انسانی می‌دمد. یک پرفورمنس ارزنده که با توجهِ ویژه به ظرایف زنانه، امکانات موجود در کاغذ را بالفعل می‌کند و تی تی را در قلب تماشاگر جاودانه می‌سازد.