کاخ ها از اون عمارت های قدیمی ای هستند که بعد از سالها هنوز زیبایی خودشان را حفظ کرده اند. وقتی بهشون سر می زنید انگار در دل تاریخ قدم بر می دارید.

ما در این مقاله قصد داریم شما را با 5 کاخ زیبای ایران آشنا کنیم.

کاخ های زیبای ایران

کاخ نیاوران

کاخ نیاوران در شمال شرق تهران (شمیرانات) قرار دارد. شکل گیری کاخ نیاوران به نخستین سالهای سلسله قاجار بازمی گردد. مجموعه کاخ نیاوران که پس از انقلاب اسلامی به مجموعه ای موزه ای تبدیل شده است تا سال 1378 با مجموعه سعدآباد بطور مشترک اداره می گردید و از آغاز سال 1379 رسماًٌ مستقل شد.

اکنون با در بر گرفتن 5 موزه (کاخ اختصاصی نیاوران، کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی، موزه جهان نما، کتابخانه اختصاصی) و فضاهای فرهنگی دیگر همانند تالار آبی، سینمای اختصاصی و گالری جهان نما و همچنین باغ نیاوران که از باغهای سه گانه ییلاقی و بزرگ شمال قدیم بوده است جاذبه هایی از تاریخ، فرهنگ و طبیعت را به تماشا گذاشته است.

در تارنمای مجموعه فرهنگی تاریخی کاخ نیاوران می توان به اطلاعاتی مفید درباره تاریخچه، موزه ها، مجموعه آثار، مرمت، خدمات فرهنگی آموزشی، امکانات برای  کودکان، مرکز اسناد،  تازه ها، کیفیت ارتباط با مجموعه کاخ نیاوران و تارنمای برخی دیگر از موزه ها را یافت.

تاریخچه کاخ نیاوران

به دستور محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۳۷ یکی از کاخ های کوچک باغ نیاوران که متعلق به دوره فتحعلی شاه بود ویران و ساخت کاخ نیاوران در محل آن آغاز شد. ساخت این بنا برای مدتی با وقفه مواجه شد اما بالاخره در سال ۱۳۴۶ آن را آماده بهره برداری کردند.

در ابتدا قرار بود این کاخ برای پذیرایی مهمانان دربار مورد استفاده قرار گیرد؛ اما در نهایت به محل زندگی خانواده پهلوی اختصاص یافت.

با رفتن شاه و پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ این کاخ توسط نیروهای انقلابی تسخیر و در سال ۱۳۶۰ تسلیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد. برای اولین بار در سال ۱۳۶۵ مسوولان اجازه بازدید از کاخ را دادند و پس از مدتی در دی ماه ۱۳۸۲ با هدف مرمت و بهسازی درهای آن را بستند.

کارشناسان در مدت ۶ سال به عملیات مرمت شامل این کارها پرداختند: نقاشی بنا، مرمت گچبری ها و آیینه کاری ها، ایجاد سیستم هواساز، تعویض سیستم ­های برق و کابل ها، تعمیر پوشش بام و عایق کاری و راه­ اندازی مجدد سقف متحرک، آسانسور، تعمیر سنگ فرش و پارکت کف فضاهای مختلف، تجهیز مخزن و ایجاد سیستم حفاظت الکترونیک (دوربین مداربسته) ،مرمت مبلمان، پرده­ ها و دیوارکوب های پارچه­ ای و مرمت تعداد زیادی از اشیا با رعایت استانداردها. در نهایت درِ این کاخ در اسفند ماه ۱۳۸۸ مجددا به روی علاقمندان به تاریخ و فرهنگ ایرانی گشوده شد و مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار گرفت.

این کاخ که در تاریخ ششم خرداد ماه سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۰۲۵ به ثبت ملی رسیده است امروزه علاقه مندان زیادی را به سوی خود می کشاند.

کاخ گلستان

کاخ گلستان  یکی از منحصر به فردترین مجموعه های تار یخی ایران است که بناهای موجود در آن در دوران مختلف با کاربری های متفاوت ساخته شده است. نام این کاخ برگرفته از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی است. ساخت این مجموعه از دوران صفویه آغاز شد. در زمان شاه عباس اول صفوی چهارباغ و چنارستانی در بخش شمالی آن احداث شد و عمارت سلطنتی را در آن بنا نمودند که امروزه چیزی از آن بر جای نمانده است. کهن ترین بناهای موجود در مجموعه ی گلستان ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به کریمخان زند است. در دوران قاجار این کاخ گسترش فراوانی یافت و محل سکونت شاهان قاجار گردید. در دوران پهلوی اول بخش های بزرگی از ارگ تهران از جمله حصار دور آن، سردر باب عالی، ساختمان دفتر استیفا، نگارخانه، تکیه ی دولت، نارنجستان، باغ گلشن و ساختمان های اندرونی تخریب و از این کاخ جهت مراسم رسمی و محل اقامت رؤسای جمهور و مهمانان ویژه ی خارجی استفاده شد. از بناهایی که در گذشته در کاخ گلستان وجود داشته است می توان به عمارت اندرونی، خوابگاه ناصری، تالار خاقان مغفور، عمارت خروجی، عمارت صندوق خانه و رختدارخانه ی سلطنتی اشاره کرد. در حال حاضر بناهایی نظیر ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، اتاق موزه (تالار سلام) و حوضخانه ی آن، تالار آیینه، تالار عاج یا سفره خانه، تالار برلیان یا تشریفات، ساختمان کتابخانه، عمارت شمس العماره، عمارت بادگیر و حوضخانه ی وسیع آن، تالار الماس، کاخ ابیض، چادرخانه با انواع سبک ها و زیباترین تزیینات معماری در این کاخ قابل مشاهده است. قسمت های مختلف این کاخ به موزه های مردم شناسی تبدیل شده است و آثار به جای مانده از مجموعه های سلطنتی دوران مختلف، کتابخانه و بخش های پژوهشی و اداری در آن ها قرار دارد.

کاخ شهربانی

کاخ شهربانی کاخی است که درسال 1315 برای اداره ی شهربانی ساخته شد. سازنده ی آن قلیچ باقلیان و طراحش معمار برجسته ی ارمنی به نام گابریل گورکیان است.

در ساخت بنای کاخ شهربانی، معماری نئوکلاسیک اروپایی دیده می شود. این سبک از معماری را، معمارانی مثل نیشر و آندره گدار رواج دادند. این نوع از معماری در دوران پهلوی رواج داشت. گفتنی است کاخ شهربانی یکی از کامل ترین و بهترین نمونه از این گونه معماری ها می باشد. معماران دوران پهلوی قصد داشتند با این کار شکوه و عظمت از دست رفته ی ایران را بازگردانند.

پلکان هایی که در دو طرف ساختمان قرار دارد از نقوش سربازان هخامنشی و کاخ آپادانا و نوشته های آن الهام گرفته از تخت جمشید است.

زیر بنای این کاخ چیزی حدود بیست و یک هزار متر مربع است. کاخ شهربانی سه طبقه می باشد. فضای بیرونی آن با نقش های برجسته روی ستون ها و بدنه و فضای درونی آن با آینه کاری و گچ بری تزیین شده که باعث شده نمای ساختمان بسیار حیرت انگیز شود.

در سال 81، وزارت امور خارجه این کاخ را خریداری و بعد از بازسازی ساختمان، آن را به نام ساختمان شماره ی 9  مورد بهره برداری قرار داد تا از ساختمانی به این زیبایی بیشترین بهره برده شود .

سرستون های این ساختمان، نقوش برجسته از سربازان هخامنشی و پیکره ی حیوانات اساطیری است که یادگاری زیبایی از 8 دهه ی قبل به جا گذاشته است.

این ساختمان با 14 سالن و 220 اتاق پذیرای هیئت های خارجه به ایران است. آن ها با مشاهده ی این ساختمان به شکوه معماری ایران پی می برند.

کاخ سعد آباد

کاخ سعد آباد یکی از زیباترین و البته منحصر به فردترین بناهای به یادگار مانده از دوره ی قاجاریان می باشد که تغییرات زیادی در دوره ی پهلوی داشته و در حال حاضر گنجینه ای ارزشمند از آثار تاریخی و فرهنگی ایران محسوب می گردد. این کاخ که در شمال تهران واقع شده است، با داشتن وسعتی حدود ۱۱۰ هکتار و گرد هم قرار دادن باغ، قنات و چشمه و درختان سر به فلک کشیده ای که گذر زمان به استقامت و استواری آنها افزوده است و همچنین ساختمان ها و کاخ هایی بی نظیر در گوشه ی و کنار خود، یکی از محبوب ترین کاخ موزه های تهران به شمار میرود.
موقعیت مکانی عالی، آب و هوای دل انگیز و تلفیق معماری و هنر ایرانی و اروپایی در بخش های مختلف کاخ سعد آباد در تهرانِ پر از ترافیک و شلوغی، شرایط ایده آلی را برای طبیعت گردی، پیاده روی، موزه گردی، عکاسی و رسیدن به آرامش را فراهم نموده است. از این نظر می گوییم که کاخ سعد آباد دارای موقعیت مکانی بسیار مناسبی است، چون در شمال آن کوه های سر به فلک کشیده ی البرز به چشم میخورد و در جنوب آن تجریش، در شرق گلابدره و در غرب ولنجک واقع شده است.

تاریخچه کاخ سعدآباد

تاریخچه مجموعه سعدآباد از زمان قاجاریه شروع میشود و اکثر کسانی که در دوران قاجار در کشور صاحب منصب بودند از جمله رجال سیاسی و قائم مقامان، اقدام به احداث تفریگاه و اقامتگاه در این منطقه خوش آب و هوا نمودند، بعدها پس از کودتا و تغییر سلسله توسط رضاخان با ایجاد بناهایی در این محل آن را به اقامتگاه دائمی سلسله پادشاهی تبدیل نمود و با خریداری زمین های این منطقه تا زمان انقلاب اسلامی به عنوان محل سکونت خاندان سلطنتی مورد استفاده قرار گرفت و پس از انقلاب به موزه و محلی برای انجام امور فرهنگی تبدیل شد.

مجموعه تاریخی سعدآباد یک مجموعه کامل و بی نظیر از سیر تحول و تکامل تاریخ کشورمان در دو قرن اخیر می باشد. این مجموعه که بعضاً به صورت کاخ در خدمت پادشاهان ما قبل از انقلاب بوده است هم اکنون به صورت موزه های مجزا با فضایی بسیار دل انگیز پذیرای گردشگرانی است که از همه جای ایران و دنیا برای دیدن این محل می آیند.

عمارت مسعودیه

عمارت مسعودیه در نزدیکی میدان بهارستان تهران، یکی از زیباترین ساختمان‌های تهران قدیم است که به خوبی مرمت شده و میزبان تهرانی‌ها و تمام تهرانی‌هاست.

مسعودیه شاهد روزهای مهمی در تاریخ معاصر ایران بوده است؛ روزهایی تأثیرگذار از دوران قاجار و رویدادهای مشروطه که باعث شده این بنا در فهرست آثار ملی ایران ثبت شود.

باغ ساختمان مسعودیه نخست، همان باغ نظامیه بود که میرزا آقاخان نوری در سال 1233 خورشیدی برای پسرش نظام الملک ساخت. اما ساخت عمارت مسعودیه با دستور «ظل‎السلطان» یکی از فرزندان ناصرالدین‎شاه انجام شد. ظل‎السلطان به پیشکار خود «رضا قلی­خان»، ملقب به «سراج الملک» دستور ساخت این عمارت را داد.

کار ساخت سازه عمارت مسعودیه از سال 1252 تا سال 1257 خورشیدی به طول انجامید. این سازه در جنوب باختری باغ نگارستان و بخشی از باغ نظامیه ساخته شد. شاید انگیزه ساخت مسعودیه بنای مجموعه‎ای جایگزین برای کاخ گلستان بوده باشد. سازه ه­ای که اتفاقاً شبیه به عمارت بادگیر و تخت مرمر نیز هست. در دوران پهلوی، رضا شاه این ساختمان را از خاندان ظل‌السلطان خریداری کرد و به دولت سپرد. عمارت مسعودیه روزگاری دانشکده افسری و روزگاری میزبان وزارت آموزش و پرورش بود، تا این‎که پس از پیروزی انقلاب، نگهداری از آن به سازمان میراث فرهنگی سپرده شد.

باغ ساختمان مسعودیه در ابتدا در زمینی به وسعت نزدیک به 40 هزار متر مربع ساخته شده است اما امروزه بیش از یک و نیم هکتار از آن بر جای نمانده است. دو سازه بنیادین مسعودیه ساختمان دیوان‎خانه و ساختمان سفره‎خانه است که ساختمان­های دیگری نیز در کنار آن‌ها ساخته شده است. از جمله آن‎ها می‎توان به میان‎سرای سید جوادی، ساختمان سید جوادی، میانسرای مشیری، ساختمان مشیرالدوله، میانسرای خلوت، ساختمان سردر پیاده‌رو، ساختمان سردر کالسکه‌رو و باغ دیوان‌خانه اشاره کرد.

در آذین­بندی هرکدام از این سازه ­ها از گچبری، آجرکاری، قواره‌ بُری چوب، کاشی­کاری، خوش­نویسی، نگارگری دیواری و دیگر روش ­های آرایه‎ سازی بهره برده شده است.

امروزه عمارت مسعودیه تبدیل به مرکزی فرهنگی در دل تهران شده است. در ۲۵ شهریور سال ۱۳۹۰ این مجموعه میزبان پانزدهمین جشن خانه سینما بود. همچنین هر از گاهی، می‎توان سراغ جشنواره‎ها و نمایشگاه‎های هنری را در این عمارت قاجاری گرفت.